ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ NEDİR?
Asgari Geçim İndirimi;
- Çalışan kişinin evli olup olmaması ve çocuk sayısına göre farklılık arz eden bir uygulama olup,
- 16 yaşından gün almak şartıyla tüm çalışanların ücret gelirleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin bir kısmının çalışana geri iadesidir.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNDEN KİMLER YARARLANABİLİR?
- Ücretleri gerçek usulde vergilendirilmiş olan tam mükellef gerçek kişiler
- Tevkifata tabi olmamış ücret gelirlerini yıllık beyanname ile bildirmekte olanlar,
- Gelir Vergisi Kanununun 61’inci maddesi dahilinde ücret kapsamında değerlendirilen ücret geliri elde edenler, yararlanır.
Yabancılar Asgari Geçim İndiriminden Yararlanabilir mi?
- Yabancı Çalışanın İkametgâhı Türkiye’de İse,
- Bir Takvim Yılında 6 Aydan Uzun Süre İle Türkiye’de İkamet Ediyor İse, AGİ’ den yararlanır.a
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNDEN KİMLER YARARLANAMAZ?
Asgari Geçim İndiriminden;
- Diğer ücret kapsamında vergilendiren hizmet erbapları,
- Ücret geliri elde etmeyen diğer gerçek kişiler,
- Dar mükellefiyet dâhilinde ücret geliri elde etmekte olanlar (ikametgâhı Türkiye’de olmayan ve bir takvim yılında 6 aydan az süre ile Türkiye’de ikamet edenler)
- Başka bir kanun hükmü (3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu, 4490 Sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu, 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu vb.) uyarınca ücretlerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayanlar, yararlanamazlar.
Diğer Ücret Kapsamında Olan Çalışanlar Kimlerdir
Gelir Vergisi Kanunun 64’üncü maddesi uyarınca;
- Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbapları yanlarında çalışmakta olanlar,
- Özel hizmetlerde çalışan şoförler,
- Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçiler,
- Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar,
- Gerçek ücretlerinin tespitine imkân olmaması nedeniyle, Danıştay’ın müspet mütalaasıyla, Maliye Bakanlığınca bu kapsama alınanlar, diğer ücretliler kapsamındadır.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNİN ÖDENMEMESİNİN CEZASI VAR MIDIR?
Çalışana ödenmeyen asgari geçim indirimi, haksız yere yapılan bir mahsup işlemi olarak değerlendirilecektir.
Dolayısıyla tevkif suretiyle kesilen verginin bu tutara kadara tekabül eden kısmı, muhtasar beyanname ile eksik beyan edilmiş sayılacaktır.
Bu nedenle, ödenmemiş olan asgari geçim indirimi ilgili ayda eksik beyan edilmiş vergi tevkifatı olacak bu vergi içinde işverenler hakkında CEZALI TARHİYAT işlemi yapılacaktır.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ YATIRILMAYAN İŞÇİ KIDEM TAZMİNATINA ALABİLİR Mİ?
Çalışan işçiye asgari geçim indirimin ödenmemesi durumunda iş sözleşmesi İşçi Tarafından Derhal ve Haklı Nedenle Feshedilebilir.
Böylelikle asgari geçim indirimi ödenmeyen işçi 1 yıldan fazla çalışıyorsa eğer kıdem tazminatını alabilir.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ NASIL HESAPLANIR?
Asgari geçim indirimi, ücretin elde edildiği takvim yılı gereği Yıllık Brüt Asgari Ücret Toplamının;
- İşçinin kendisi için %50,
- Çalışmayan ve geliri olmayan eş için ,
- Birinci ve ikinci çocuk için çocuklar başına %7,5,
- Üçüncü çocuk için ,
- Dördüncü ve daha fazla çocuk için %5’er,
İndirim uygulanır.
Uygulanan indirim matrahı oluşturur ve gelir vergisinin ilk dilimine geldiği için ’LİK ORANDAN işlem görür.
ile çarpılan indirimli gelir 12’ye bölünerek her ay ödenen AGİ bulunur.
Dikkat : Bu oranların toplamı ise %85’i geçemez !!!!
| ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNDEN YARARLANAN | İNDİRİM ORANI |
| Çalışanın kendisi | %50 |
| Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş | |
| 1. çocuk | %7,5 |
| 2. çocuk | %7,5 |
| 3. çocuk | %5 |
| 4. çocuk | %5 |
Kıst Dönem Çalışmakta olan Ücretlinin Asgari Geçim İndirimi Hesaplanması Ne Şekildedir?
Gelirin kısmî döneme ait olması halinde;
- Ay kesirleri tam ay sayılmak şartıyla bu süreye tekabül etmekte olan indirim tutarları esas olacağından hesaplanan yıllık tutarın o aya tekabül etmekte olan tutardan kıst döneme ait gelir vergisi tutarı mahsup edilecektir.
- Bu nedenle ücretlinin maaşına yansıyacak tutarda mahsup edilen tutar kadar olacaktır.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ HESAPLAMA FORMÜLÜ NASILDIR?
Asgari geçim indirimi ASGARİ ÜCRETİN YILLIK BRÜT TOPLAMININ en düşük vergi dilimi olan () ile çarpılması sonucu bulunan değer 12’ye bölünür, Bu Tutar;
- Kişinin evli olup olmamasına,
- Çocuk sahibi olup olmamasına,
- Çocuk sayısına göre
Değişiklik gösterir.
ÖRNEK; Medeni durumu bekar Mehmet Beyin aylık AGİ tutarı ne kadardır?
| Aylık Asgari Ücretin Brüt Tutarı (a) | 2.943,00 |
| Yıllık Brüt Ücret Tutarı (b) =(a) x 12 | 35.316,00 |
| Yıllık Vergi Tutarı (c) = (b) x | 5.297,40 |
| Aylık Tekabül Eden Tutar (d) = (c) / 12 | 441,45 |
| Bekar Çalışan AGİ Oranı (e) = (d) x %50 | 220,73 |
ÖRNEK; Evli eşi ücretli çalışan ve 2 çocuğu olan Ahmet Beyin aylık AGİ tutarı ne kadardır?
| Aylık Asgari Ücretin Brüt Tutarı (a) | 2.943,00 |
| Yıllık Brüt Ücret Tutarı (b) =(a) x 12 | 35.316,00 |
| Yıllık Vergi Tutarı (c) = (b) x | 5.297,40 |
| Aylık Tekabül Eden Tutar (d) = (c) / 12 | 441,45 |
| Eşi çalışan ve 2 çocuğu olan AGİ Oranı (e) = (d) x %50 +%7,5 +%7,5 | 286,94 |
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ NASIL MUHASEBELEŞTİRİLİR?
Pazarlama bölümünde asgari ücretle çalışan Ahmet Beyin almış aldığı ücrete ait asgari geçim indirimi aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilir;
| ABC A.Ş. OCAK / 2020 ÜCRET BORDROSU | |||||||||
| Çalışan Adı | Normal Kazanç | İşs. Sig İşci Payı | S.G.K. Primi işçi Payı | GV Matrahı | Gelir Vergisi | Asgari Geçim indirimi | AGİ Sonrası Gelir Vergisi | Damga Vergisi | Ödenecek Net Ücret |
| Ahmet Bey | 2.943,00 | 29,43 | 412,02 | 2.501,55 | 375,23 | 220,73 | 154,50 | 22,34 | 2.324,71 |
——————————————– xx.xx.2020 —————————–
760 Pazarlama Satış ve Dağ. Gid. Hs. 3.605,18
Brüt Ücret Giderleri: 2.943,00
SGK İşv. Prim Payı Gid.:603,32
İşsizlik Sig. İşv. Prim Payı Gid.:58,86
136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hs. 220,73
Asgari Geçim İndirimi 220,73
335 Personele Borçlar Hs. 2.324,71
Ahmet Bey:2.324,71
360 Öden. Vergi ve Fon. Hs. 397,57
Gelir Vergisi:375,23
Damga Vergisi:22,34
361 Öden. Sos. Güv. Kesin. Hs. 1.103,63
SGK İşv. Payı: 603,32
SGK İşci Payı: 412,02
İşsizlik Sigor. İşv. Payı:58,86
İşsizlik Sigor. İşci Payı: 29,43
—————————————————————————————–
(*) SGK Teşvikleri dikkate alınmamıştır.
——————————————– xx.xx.2020 —————————–
335 Personele Borçlar Hesabı 2.324,71
Ahmet Bey:2.324,71
102 Bankalar Hs. 2.324,71
—————————————————————————————–
——————————————– xx.xx.2020 —————————–
360 Öden. Vergi ve Fon. Hs. 397,57
Gelir Vergisi:375,23
Damga Vergisi:22,34
136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hs. 220,73
Asgari Geçim İndirimi 220,73
102 Bankalar Hs. 176,84
—————————————————————————————–
BOŞANAN ÇİFTLERDEN HANGİ TARAF ÇOCUK İÇİN ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNDEN YARALANABİLİR?
Boşanan çiftler için Asgari Geçim İndiriminin hesabında,
- Hangi Tarafın Nafaka Sağladığı dikkate alınır.
- Nafaka kim tarafından ödenmekte ise, indirimden de yine aynı taraf faydalanacaktır.
Çocuk Sayısına Göre Değişiklik Gösterir.
Nafaka ödeyen tarafın 2 çocuğu olmasına rağmen sadece tek çocuk için nafaka ödüyor ise AGİ’ den sadece tek çocuk için yaralanır.
Nafaka veren AGİ’ den yaralanmak istemez ise hak diğer tarafın olabilir.
Nafaka ödeyen taraf AGİ’ den yararlanmayı tercih etmez ise diğer eşinde sosyal güvenliğe tabi olarak çalışması halinde AGİ’ den yararlanma hakkı doğar.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNE NASIL BAŞVURULUR?
Asgari geçim indiriminin uygulanması için çalışanların “Aile Durum Bildirimi” ni çalışmakta oldukları şirketin muhasebe / İnsan kaynakları birimine teslim etmeleri gerekmektedir.
Aşağıdaki link tıklanmak suretiyle bu belgenin çıktısı alınabilir.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNİ EKSİK ALAN İŞÇİ NE YAPACAK?
Asgari geçim indirimini almayan işçinin alması gereken tutar hazineye gelir vergisi olarak ödenmiş olacaktır.
Çalışanın bir dilekçe ile ilgili vergi dairesine başvurarak vergi hatası sebebiyle düzeltme talep etme ve iade isteme hakkı mevcuttur.
Vergi dairesine ibrazı gereken belgeler nelerdir?
Çalışan tarafından vergi dairesine verilecek dilekçe ekinde,
- Nüfus Kayıt Örneği,
- Hizmet Belgesi Dökümü,
- Eksik Ödemeye Ait Maaş Dekontları,
- Medeni Durum ve Çocuk Sayısına Ait,
Bilgilerin eklenmesi gerekmektedir.
Zamanaşımı Süresi 5 Yıl
Eksik ödenen AGİ tutarı, BEŞ YIL geriye dönük alınabiliyor. Beş yılı aşan tutarlar ise alınamamaktadır.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ HACZEDİLEBİLİR Mİ?
AGİ tutarı tahsil olunmasından vazgeçilen bir vergi alacağı olarak değerlendirildiği ve ücret olarak kabul edilmediği için haczedilemez.
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ DÜŞER Mİ?
Kişinin medeni durumunun değişmesi çocuk sahibi olması durumlarında AGİ tutarı artar.
Fakat kişinin boşanması ve nafaka ödeyen taraf OLMAMASI halinde AGİ tutarı bekar ve çocuksuz kişilerin aldığı tutara kadar düşebilir.
AYNI ÇOCUK İÇİN EŞLER ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ ALABİLİRLER Mİ?
Asgari Geçim İndirimi, çocuklar için eşlerden yalnızca birinin ücretine uygulanır.
BİRDEN FAZLA İŞVERENDEN ÜCRET ALINMASI HALİNDE ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ NASIL BEYAN EDİLECEKTİR?
Aynı zamanda birden fazla işverenden ücret alınması durumunda AGİ;
- En yüksek ücretin elde edildiği işveren tarafından gerçekleştirilecektir.
Ücret Farklılık Gösteriyor İse;
Çalışanın en yüksek ücret aldığı işyeri belli değilse kişi bu durumda AGİ tutarını vereceği işyerini kendisi seçecektir.
2020 BORDRONUZU HAZIRLARKEN ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR:
- 01.01.2020 tarihinden itibaren uygulanacak AGİ 2020 hesaplanmasında AGİ 2020 yılı en düşük tutarı 220,73 TL – en yüksek tutar 375,23 TL olarak belirlenmiştir.
- İşçinin kendisi için %50, Çalışmayan ve geliri olmayan eş için , Birinci ve ikinci çocuk için çocuk başına %7,5, Üçüncü çocuk için , Dördüncü ve daha fazla çocuk için %5’er olarak hesaplanır.
- AGİ’ nin ödenmez ise iş sözleşmesi İşçi Tarafından Derhal ve Haklı Nedenle Feshedilebilir ve 1 yıldan uzun süredir çalışıyor ise kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
- Yeni işe giren işçinin veya medeni durumu değişen veya çocuk sahibi olan veya çocuk sayısı artan işçinin durumunu “Aile Durum Bildirimi” işverene bildirmesi gerekmektedir.
- Eksik AGİ alan işçi ilgi vergi dairesine başvurarak 5 yıla kadar dilekçe ile başvurarak iade alabilir.
- AGİ haczedilemez.
- AGİ çocuklar için eşlerden yalnızca birinin ücretine uygulanır.
- Raporlu ve izinli çalışanlar AGİ’ den yararlanabilir.
- Ücretsiz izinli olanlar AGİ’ den faydalanamazlar.
- Kıdem ve ihbar tazminatının hesaplanmasında AGİ dahil edilmez.